IDO V SKRATKE - IDO EN SLOVAKIA

IDO V SKRATKE

  1. Abeceda a vyslovnost
  2. Abecedu tvori 26 pismen:

    a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z

    Väcsina zneje tak ako v slovencine, okrem:

    c: vyslovuje sa ako "ts"

    g: rovnako ako v slovencine "g"

    v: vyslovujeme medzi "b" a "f"

    h: vyslovujeme ako v slove "house"

    Ido je foneticky jazyk, t.j. kazdemu pismenu patri ista vyslovnost (zvuk) a naopak.

    V tomto jazyku neexistuju dlzne a vsetky slova, okrem slovies v neurcitku, maju prizvuk na predposlednej slabike.

  3. Cleny
  4. V Ide nie su neurcite cleny a urcitym clenom je len "la".

    La fenestro = okno

    La fenestri = okna

  5. Koncovky slov
  6. Ak slovo konci na

    je to

    napriklad:

    o

    podstatne meno

    kato = kocur; komputoro = pocitac; domo = dom

    a

    pridavne meno

    bela = pekny,a; neta = cisty,a; alta = vysoky,a

    e

    prislovka

    perfekte = perfektne; rapide = rychlo

    ar

    neurcitok slovesa

    skribar = pisat; esar = byt; ludar = hrat sa

    V Ide sa koncovky pridavnych mien nemenia (vzhladom k rodu a cislu), napr:

    La bruna tablo = hnedy stôl; La bruna tabli = hnede stoly

  7. Afixy a tvorenie slov :
  8. Prostrednictvom pripon a predpon sa tvoria slova. Napr.:

    des- znamena protiklad, opak : deskonocar = nepoznat; desfacila = tazky; desaparar = zmiznut

    -ist- znamena profesiu: arto = umenie – artisto = umelec; butiko = obchod – butikisto = predavac

    -ar- znamena subor, celok,supravu: vorto = slovo – vortaro = slovnik; direktisto = riaditel – direktistaro = riaditelstvo

    Ido je chytlavy jazyk, ktory dovoluje lahku tvorbu slov spajajuc rôzne slovotvorne zaklady, meniac ich zmysel, napr.:

    chambro = izba

    dormo-chambro = spalna

    hundo = pes

    chashundo = polovnicky pes (chasar = lovit)

    Takymto spôsobom je slovna zasoba Ida lahko naucitelna.

  9. Osobne zamena
  10. Me = Ja

    Elu = Ona

    Ni = My

    Ili = Oni (osoby, muzsky rod)

    Tu = Ty

    Ilu = On

    Vi = Vy

    Eli = Ony (osoby, zens.rod)

    Vu= Vy (vykanie)

    Olu = Ono

     

    Oli = Oni (nezivotne=veci a zvierata)

    Ak nechceme blizsie specifikovat rod ( muz.,zensk., stred. ) v tretej osobe singularu, pouzijeme zameno LU (on, ona alebo ono), takisto v tretej osobe pluralu pouzijeme LI (oni, ony)

  11. Casovanie slovies
  12. Koncovka

    Cas

    Priklady

    as

    pritomny

    me opinionas = ja si myslim; elu lektas = ona cita

    is

    minuly

    ni skribis = my sme pisali; tu parolis = ty si hovoril

    os

    buduci

    vu drinkos = budete pit; me pensos = budem mysliet

    V ide neexistuju nepravidelne slovesa..

  13. Plural
  14. Tvori sa velmi lahko, zamenou koncovky o na i v podstatnych menach.

    foresto = les – foresti = lesy; arboro = strom – arbori = stromy

  15. Cisla
  16. 0 = zero

    4 = quar

    8 = ok

    12 = dek-e-du

    40 = quaradek

    1000 = mil

    1 = un

    5 = kin

    9 = non

    15 = dek-e-kin

    100 = cent

    1000000 = miliono

    2 = du

    6 = sis

    10 = dek

    20 = duadek

    200 = duacent

    3 = tri

    7 = sep

    11 = dek-e-un

    30 = triadek

    300 = triacent

  17. Zakladne frazy
  18. Saluto! = Ahoj!; Quale tu standas? = Ako sa mas?; Danko! = Dakujem!; Til rivido! = Dovidenia, Do skoreho videnia!

  19. Ido na Internete

http://ido.li

www.geocities.com/idojc/yindex.html

www.ido-france.org

www.idolinguo.de

www.publikaji.tk

www.vortari.tk

http://es.geocities.com/kanaria1973/gramaticalimbaido.html

www.ezik-ido.tk

http://marsjomm.vilabol.uol.com.br/home/ido/gramatica/indice.html

http://www.geocities.com/Paris/Rue/8009/idolinguo/lingua/funziona.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/sprogido.html

http://ido.narod.ru

http://es.geocities.com/kanaria1973/ido_v_skratke.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/Ido_luhitutvustus.html

http://www.europa.idolinguo.com/Finlando/

http://es.geocities.com/kanaria1973/idoenukraina.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/idoenlagreka.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/magyar.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/hebrea.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/indoneziana.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/lituania_ido.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/malta.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/llenguaido.html

http://es.geocities.com/kanaria1973/galicia.html

Danko a Martina Luckanicova pro tradukir ca pagino a la Slovaka gratuite. 1